انواع چوب نما
چوبهای سخت و نرم
مهمترین تفاوت میان انواع درختان و چوب آنها براساس طبقهبندی چوب سخت و چوب نرم است. این طبقهبندی تنها تفاوت میان نهان دانگان (درختان گلدار مانند افرا، بلوط) و مخروطیان (درختان مخروطی شکل مانند کاج و صنوبر) است.
چوبهای سخت (نهاندانگان) دارای شاخ و برگهای پهن هستند و برگ میریزند. (اگرچه بسیاری از انواع چوبهای سخت گرمسیری همیشه سبز هستند، برگهای آنها در طول سال نمیریزد). علاوه بر این، درختان چوب سخت معمولا دارای تنهی شاخ و برگدار هستند که به رگهای شکل مشهور هستند.
چوبهای نرم (مخروطیان) دارای شاخ و برگهای سوزنی شکل هستند.اگرچه در موارد غیر معمول، آنها میتوانند دارای برگهای صاف و بزرگ باشند. مانند درخت کاج زلاند نو.اکثر درختان دارای چوبهای نرم همیشه سبز هستند.
صنوبر نمونه مناسبی از درختان مخروطی شکل با شاخ و برگهای همیشه سبز و تنهای یک تکه و مستحکم است. تنه بلند و راست و چوب سبک وزن آنها چوبهای نرم را برای ساخت و ساز بسیار مناسب نموده است.
تفاوت Hardwood و Softwood
چوب درختان پهن برگ دارای خلل و فرج و رگههای بیشتری میباشد. وظیفهی جابجایی و هدایت آب در چوب هاردوود به عهدهی آوندها میباشد که همین امر منجر به ایجاد خلل و فرج رگههای بیشتر در آن میشود. به طور کلی چوب هاردوود دارای تراکم بیشتری است که همین امر منجر به رشد آهستهتر این گونه میگردد. هاردوود مقاومتر از سافت وود میباشد که در نتیجه دارای قیمت بالاتری نیز هستند. چوب درختان گردو، ماهوگانی و افرا دارای سابقهی تاریخی در ساخت مبلمان و سایر محصولات چوبی هستند و همچنین چوب درخت بلوط و فندق که در کشور بریتانیا به عنوان چوب نما استفاده میشود.
چوب نما با Softwood
اکثر چوبهایی که در ساختمان سازی مشاهده مینمایید چوب درختان سوزنی برگ یا Softwood است. که دارای برگهای سوزنی میباشند. این گونه از چوب خیلی سریعتر از درختان پهن برگ رشد میکنند، در نتیجه ارزانتر و مقرون به صرفهتر ازهاردوود اند. گونههایی از قبیل سدار، داگلاس فیر، پاین و Redwood همگی برای کاربرد به عنوان چوب نما بسیار مناسب میباشند. زیرا نه تنها کار با آنها راحت است بلکه در مقایسه با چوبهای هاردوود ارزانتر هستند. کمپانیهای معتبر همگی چوب خود را از جنگلهای پایدار تامین مینمایند. جنگل های پایدار به صورت مدیریت شده بلافاصله بعد از قطع هر درخت نهال دیگر کاشته میشود. شایان ذکر است با استفاده از تکنولوژی و فرآوری ترمو، چوبهای سوزنی برگ به گونهای مقاوم میشوند که با چوبهای سخت یا هاردوود برابری میکنند.
در این مقاله چند مورد از چوبهای نما را معرفی می کنیم :
چوب نما : چوبهای سخت Itauba (ایتائوبا)
با نام علمی (Mezilaurus itauba ) و از خانواده Lauraceae که با نام های Louro itauba, Taoub, Taoub jaune, Kaneelhoutشناخته میشود.
این درخت اساسا بومی کشورهای آمریکای مرکزی و جنوبی ( مانند برزیل ؛، کاستاریکا و… ) است و در جنگلهای حارهای این مناطق رشد میکند.
رنگ این چوب بین زرد متمایل به قهوهای تا قهوهای تیره و درخشان است. رگههای چوب نیز مستقیم است و فاصله رنگی میان درون چوب و برون چوب زیاد مشخص نیست. نمای چوب کمی روغنی به نظر میرسد.
- درخت بسته به گونه و منطقه رشد آن بین 18 تا 36 متر ارتفاع دارد.
- ایتائوبا چوبی بسیار سخت است. اما کار با آن با رعایت نکات لازم مشکل نیست.
- این چوب بسیار مقاوم است و برای موارد گوناگونی می توان از آن استفاده نمود.
- نمای ساختمان؛ دکینگ (خصوصا در فضاهای کاملا مرطوب ) نماهای داخلی مانند کف و پوشش دیوارها و… برخی از موارد استفاده از این چوب هستند.
چوب نما : چوبهای سخت IPE
کار کردن با این چوب سخت است و قیمت آن نیز گران! با این وجود؛ چرا برخی از معماران برجسته و صاحب نام Ipe را بعنوان انتخاب اول خود برای نمای ساختمان و یا دکینگ قرار می دهند؟
IPE چوبی سخت، سنگین و زیبا است که در مناطق حارهای آمریکای مرکزی و جنوبی به فراوانی یافت میشود. تراکم بافت و چگالی این چوب بسیار زیاد است. بنابراین به راحتی در فضای باز و زیر برف وباران میتوان از آن استفاده کرد.
سنگینی وزن این چوب را میتوان کاملا حس نمود؛ وزن مخصوص آن از آب بیشتر و حدود 1200Kg/m3 است و در آب غرق نمی شود. این چوب به گردوی برزیلی و چوب پولادین نیز شهرت دارد. به همین نسبت نیز کار کردن با آن کمی سخت است و نیاز به تخصص ویژه دارد.
IPE چیست ؟
IPE چوبی است که به فرایندهای مقاوم سازی مانند، Thermo نیازی ندارد. تنها آنرا خشک نموده و استفاده میکنند.
دوام ؛ استحکام و مقاومت در مقابل شرایط جوی و پوسیدگی ( از طریق باکتری و قارچ ) از ویژگیهای بارز این چوب ارزشمند است.
این خصوصیات باعٍث شده که معماران و سازندگانی که به دنبال چوبهای خاص هستند؛ آنرا برای کف فضاهای بیرونی (دکینگ) و نمای ساختمانهای برگزیده خود انتخاب نمایند.
پارس آرای کوهستان از اولین وارد کنندههای IPE از کشورهای آمریکای مرکزی در ایران است. در طول سالها فعالیت بر روی این چوب و اجرای دهها پروژه ؛ تجربه گرانقدری از روشهای اصولی کار با این چوب در شرکت ما فراهم شده است.
بعنوان نمونه؛ در پروژه معروف مهندس نیکبخت در نیاوران که به عنوان یکی از برترین طرحهای معماری زیست محیطی در کشور مطرح شده است؛ ما حدود 1200 متر چوب IPE در نمای آن بکار بردیم؛ که پس از سالها استفاده هنوز هم زیبائی و سلامت خود را حفظ نموده است.
ما چوب IPE را به همه کسانی که علاقمند هستند از چوبی زیبا، مقاوم و طبیعی درساختمان خود استفاده کنند، توصیه میکنیم.
چوب نما: چوبهای سخت Cumaru (کومارو)
کومارو یا ساج برزیلی، درختی با رشد حدود 25 تا 30 متراست که بصورت گسترده در جنگلهای حارهای آمریکای مرکزی وشمال آمریکای جنوبی میروید اسم علمی آن Dipteryx odorata و وزن هر متر مکعب آن 1085 kg/m3 است.
مقاومت زیاد در مقابل پوسیدگی و استحکام در برابر فشار و عدم تولید آلرژی از ویژگیهای این چوب ارزشمند است. البته به دلیل چگالی بالا و بهم تنیدگی رگهها، کار با آن سخت است. الوارهای کومارو بسیار صاف، مستحکم و سخت هستند.
به دلیل استحکام و مقاومت بالا، در گذشته از این نوع چوب در ریلهای راه آهن استفاده میکردهاند. پوشش کف فضاهای داخلی و خارجی و نمای ساختمانها از دیگر موارد استفاده Cumaru در دنیای امروز است.
از دیگر ویژگیهای Cumaru دانههای آن است که در بازار جهانی به نام Tonka bean شناخته شده و به دلیل وجود ماده شیمیائی coumarin در بافت آن، عطری ملایم و مطبوع دارد. هنگام کار با خود چوب نیز عطر ملایمی از وانیل و دارچین به مشام میرسد.
زیبائی بافت و رنگ و ویژگیهای آن مانند چوب IPE است؛ اما به دلیل گستردگی رویش و فراوانی آن، از قیمت کمتری نسبت به IPE برخوردار است.
چوب نما : Thermo Pine بدون گره
Pine بدون گره، چوبی مقاوم، متراکم، منعطف و زیبا، چوبهای فرآوری شده از درختان پهن برگ مانند Thermo Ash (زبان گنجشک) ویا Oak (بلوط) بسیار زیبا هستند؛ کم بودن گره و زیبائی بافت و رنگ، توجه بسیاری از طراحان و علاقمندان به چوب را به خود جلب نموده است. اما گرانی قیمت این چوبها، گاه تصمیمگیری پیرامون استفاده از آن را مشکل مینماید.
از ویژگی های این چوب میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- بدون گره
2. بافت و نقش مشابه چوبهای پهن برگ Ash و Oak
3. نگینی و تراکم بافت
4. مقاومت بالا در مقابل عوامل جوی
5. قابلیت رنگ پذیری بسیار متنوع ( با رنگهای Water Base و پوشش های Wood Warnish )
6. قیمت پائین ( در مقایسه با پهن برگهای Ash و Oak )
7. الوارهائی با حداکثر طول 4500 میلی متر.